Quốc hội (Quốc hội) dự kiến sẽ thông qua nghị quyết về phân bổ ngân sách trung ương cho năm 2023 vào ngày 11 tháng 11, mở đường cho Chính phủ xây dựng kế hoạch thu và chi cho năm tới, dự kiến nền kinh tế sẽ tăng trưởng 6,5% – thấp hơn mức dự kiến khoảng 8% cho năm nay.
Dựa trên nhu cầu ngân sách của đất nước, Chính phủ đã đề xuất với Quốc hội rằng dự toán bội chi ngân sách nhà nước cho năm tới là 455,5 nghìn tỷ đồng (19,8 tỷ USD), tương đương 4,42% GDP – tăng khoảng 82,6 nghìn tỷ đồng. (3,59 tỷ đô la) so với ước tính cho năm nay.
 |
| Đến cuối năm 2023, nợ công của nền kinh tế có thể ở mức khoảng 45% GDP, ảnh Lê Toàn |
Điều này bao gồm bội chi cho ngân sách trung ương khoảng 330 nghìn tỷ đồng (gần 18,7 tỷ USD) hay 4,18% GDP – bao gồm 1,53% cho Chương trình Khôi phục và Phát triển Kinh tế Xã hội (PSRD); và bội chi cho kho quỹ của các địa phương lên tới 25 nghìn tỷ đồng (1 tỷ USD) hay 0,24% GDP. Những con số này được chính phủ cho là “rất tích cực” cho năm 2023.
Cũng có ý kiến cho rằng nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ trong năm tới sẽ vào khoảng 19-20% tổng thu ngân sách nhà nước – thấp hơn giới hạn cho phép của Quốc hội là 25%.
Dự kiến đến cuối năm 2023, nợ công của nền kinh tế sẽ ở mức khoảng 44-45% GDP, nợ chính phủ khoảng 41-42% GDP và nợ nước ngoài 41-42% GDP. Các mức này cũng thấp hơn giới hạn cho phép của Quốc hội (xem hộp).
Tuần trước, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội rằng theo số liệu thống kê mới của Bộ Tài chính (Bộ Tài chính), nợ công của Việt Nam vào cuối năm nay có thể sẽ vào khoảng 43-44% GDP; nợ của chính phủ có thể lên tới 40-41% GDP; và nợ nước ngoài của quốc gia dự kiến là 40-41% GDP. Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ có thể sẽ chiếm 18-19% tổng thu ngân sách nhà nước.
“Những dự báo này sẽ thấp hơn mức trần và ngưỡng cảnh báo đã được Quốc hội ấn định”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khải ngày 12/4 đã ban hành Quyết định số 488 / QĐ-TTg phê duyệt Chương trình quản lý nợ công giai đoạn 2022-2024 của Việt Nam cũng như Chiến lược vay và trả nợ công trong thời gian còn lại của năm nay.
Riêng trong năm 2022, chính phủ có thể sẽ phải sử dụng 14,6 tỷ USD để trả nợ. Đối với việc vay và thanh toán nợ công cho năm nay, chính phủ dự kiến sẽ vay số tiền tối đa là 29,28 tỷ USD, bao gồm 28,12 tỷ USD cho kho bạc trung ương và 1,16 tỷ USD để tái cấp vốn.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, ước tính thu ngân sách nhà nước 9 tháng đạt 57,7 tỷ USD, bằng 94% dự toán ban đầu. Dự kiến con số này cả năm sẽ là 70,18 tỷ USD – vượt 8,8 tỷ USD hay 14,3% so với mục tiêu Quốc hội đề ra vào tháng 11 năm ngoái, cũng tăng 2,9% so với con số thực hiện năm ngoái. Trong khi đó, chi tiêu ngân sách 9 tháng ước tính vào khoảng 47,23 tỷ USD – tăng 5,4% so với cùng kỳ năm ngoái, nâng tổng con số cả năm lên 85,48 tỷ USD dự kiến.
Ước tính tổng thâm hụt ngân sách cả năm vào khoảng 15,3 tỷ USD, tương đương 3,75% GDP.
Chính phủ cũng đã đề ra một số chỉ tiêu chủ yếu về ngân sách nhà nước cho giai đoạn 2023-2025.
Cụ thể, tổng thu có thể sẽ lên tới 5,1 tỷ đồng (khoảng 221,7 tỷ USD), 84% trong số đó sẽ đến từ thu nội địa vào năm 2025. Trong khi đó, tổng chi ước tính là khoảng 6,4 tỷ đồng (278,26 tỷ USD) ).
Theo Ban điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế, vào tháng 7 đã làm việc với các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam về tình hình kinh tế của đất nước và giám sát kinh tế vĩ mô, lập trường chính sách tài khóa năm 2022 vẫn hỗ trợ thúc đẩy sự phục hồi kinh tế thông qua việc thực hiện PSRD, được hỗ trợ bởi một chính sách tài chính và tiền tệ trị giá 15 tỷ đô la.
“Về nguồn thu, ưu tiên tập trung thực hiện các biện pháp chính sách như miễn, giảm, gia hạn nộp thuế, phí, tiền thuê đất. Về mặt chi tiêu, các cơ quan chức năng ưu tiên chi cho công tác phòng, chống đại dịch, mạng lưới an sinh, an toàn xã hội và đầu tư cơ sở hạ tầng ”, ủy ban cho biết. “Các nhà chức trách dự định tăng thâm hụt ngân sách lên 4,7% GDP để thực hiện PSRD cho giai đoạn 2022-2023 trong khi duy trì nợ công ở mức khoảng 45-46% GDP và nợ nước ngoài ở mức 40-41% GDP. ”
Theo Đồng hồ nợ toàn cầu của The Economist, vào cuối tuần trước, nợ công tính theo GDP của Việt Nam ở mức 45,6% và nợ công bình quân đầu người là 1.039 USD, trong khi tổng nợ công là gần 94,85 tỷ USD.
Tuần trước, Bộ Tài chính báo cáo rằng nợ công của Việt Nam giai đoạn 2017-2021 đã giảm mạnh từ 61,4% GDP năm 2017 xuống 58,3% năm 2018, 55% năm 2019, 55,9% năm 2020 do chi tiêu lớn để chống COVID -19 và 43,1% GDP vào năm 2021 [or $168.65 billion of about $391.3 billion as revised GDP]và tỷ lệ này dự kiến sẽ tiếp tục giảm vào năm 2023.
Ngoài ra, nợ chính phủ cũng giảm từ 51,7% GDP năm 2017 xuống 39,1% năm ngoái, trong khi nợ được Chính phủ bảo lãnh giảm từ 9,1% xuống 3,8% và nợ của các địa phương cũng đang có xu hướng giảm xuống, từ 1,1 đến 0,6%. Bên cạnh đó, nợ nước ngoài của quốc gia cũng giảm từ 49% xuống 38,4% vào năm ngoái.
Tính đến cuối năm ngoái, nợ nước ngoài của nền kinh tế Việt Nam trên tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2021 là 6,2% và nợ của Chính phủ đối với thu ngân sách nhà nước là 21,8%.
I. Mục tiêu kế hoạch tài chính quốc gia về vay và trả nợ công giai đoạn 2021-2025
– Tổng thu ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025 khoảng 8,3 triệu tỷ đồng (360,9 tỷ USD). Tỷ trọng huy động trong GDP không thấp hơn 16%, trong đó tiền thuế, phí chiếm 13-14% GDP, tỷ trọng thu nội địa khoảng 85-86%. thu ngân sách nhà nước.
– Tổng chi ngân sách nhà nước là 10,26 tỷ đồng (hơn 446 tỷ USD), trong đó 28% sẽ được sử dụng cho đầu tư phát triển và 62-63% sẽ được dành cho chi thường xuyên. Dự kiến sẽ nỗ lực để tăng tỷ lệ đầu tư phát triển lên 29% và giảm tỷ lệ chi thường xuyên xuống khoảng 60%.
– Tổng chi đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước khoảng 2,87 tỷ đồng (124,8 tỷ USD), bao gồm 300 nghìn tỷ đồng (13 tỷ USD) vốn nước ngoài và 248 nghìn tỷ đồng (10,8 tỷ USD) cho thoái vốn, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước .
– Tỷ lệ bội chi ngân sách nhà nước bình quân giai đoạn 2021-2025 ở mức 3,7% GDP. Bội chi ngân sách trung ương bình quân ở mức 3,4% GDP và bội chi của các địa phương ở mức 0,3% GDP. Dự kiến sẽ nỗ lực để giảm tỷ lệ bội chi ngân sách nhà nước bình quân cả kỳ xuống dưới 3,7% GDP.
– Tổng vốn vay giai đoạn 2021-2025 là hơn 3 triệu tỷ đồng (130,4 tỷ USD), trong đó vốn vay ngân sách trung ương khoảng 2,9 tỷ đồng (126 tỷ USD); khoản thanh toán nợ trực tiếp của chính phủ sẽ là khoảng 1,7 triệu tỷ (73,9 tỷ USD); tổng các khoản vay của các địa phương sẽ lên tới 148 nghìn tỷ đồng (6,43 tỷ USD); và các địa phương sẽ trả nợ khoảng 35,3 nghìn tỷ đồng (1,53 tỷ USD).
– Trần nợ công hàng năm của cả nước không quá 60% GDP, mức cảnh báo là 55% GDP. Giới hạn nợ hàng năm của chính phủ sẽ không vượt quá 50% GDP (mức cảnh báo là 45% GDP). Nợ nước ngoài của quốc gia hàng năm không quá 50% GDP (mức cảnh báo 45%).
II. Các mục tiêu thận trọng đối với nợ công:
– Mức trần nợ công hàng năm không quá 60% GDP; ngưỡng cảnh báo là 55% GDP;
– Mức trần nợ chính phủ hàng năm không quá 50% GDP; ngưỡng cảnh báo là 45% GDP;
– Mức trần nợ nước ngoài của quốc gia hàng năm không quá 50% GDP; ngưỡng cảnh báo là 45% GDP;
– Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ (không bao gồm nghĩa vụ trả nợ do cho vay lại) không quá một phần tư tổng thu ngân sách nhà nước;
– Nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của quốc gia (không bao gồm nghĩa vụ trả nợ dưới 12 tháng) không quá 1/4 tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ.
Nguồn: Nghị quyết 23/2021 / QH15 về kế hoạch tài chính quốc gia và vay nợ và thanh toán nợ công cho giai đoạn 2021-2025
