Bất chấp những biến động toàn cầu, một số nhà bán lẻ quốc tế lớn đang có những kế hoạch đầy tham vọng để mở rộng chỗ đứng tại thị trường Việt Nam, chủ yếu là do cơ cấu tăng trưởng ổn định ở Việt Nam.
Thị trường chính cho các nhà bán lẻ
Khi nhắc đến các nhà bán lẻ lớn nước ngoài tại Việt Nam, ba cái tên lập tức xuất hiện, đó là Lotte đến từ Hàn Quốc, Aeon đến từ Nhật Bản và Central Retail đến từ Thái Lan. Hiện cả ba nhà bán lẻ khổng lồ này đều đang có kế hoạch mở rộng tại Việt Nam vì họ coi đây là thị trường trọng điểm.
Lotte coi Việt Nam là thị trường quan trọng thứ ba sau Hàn Quốc và Nhật Bản. Aeon muốn tăng gấp 3 lần số trung tâm thương mại tại Việt Nam vào năm 2025.
Kế hoạch mở rộng thị trường bán lẻ Việt Nam của họ đã được Nikkei tiết lộ vào đầu tháng 10. Một nhà quản lý cấp cao của Aeon cho biết họ coi Việt Nam là thị trường quan trọng nhất ở nước ngoài.
Central Retail cũng muốn mở rộng thị phần tại Việt Nam và đã công bố kế hoạch chi khoảng 300 tỷ Baht để tăng mạng lưới bán lẻ lên ít nhất 710 cửa hàng vào năm 2026, từ 340 cửa hàng hiện tại.
Tổng giám đốc Central Retail Việt Nam cho biết, công ty đặt mục tiêu đạt doanh thu 100 tỷ Baht vào năm 2026. Năm ngoái, Central Retail đạt doanh thu 38,6 tỷ Baht và coi thị trường Việt Nam là nguồn doanh thu lớn nhất, ngoài Thái Lan.
Lý do khiến Việt Nam ngày càng trở nên hấp dẫn hơn trong mắt các nhà bán lẻ nước ngoài là do nền kinh tế tăng trưởng ổn định trong thời điểm thị trường toàn cầu biến động liên tục.
Gần đây, Financial Times đã đăng một bài báo với tiêu đề “Bảy kỳ quan kinh tế trong một thế giới đầy lo lắng”, nêu Việt Nam nằm trong số bảy quốc gia nổi bật cùng với Indonesia, Ấn Độ, Hy Lạp, Bồ Đào Nha, Ả Rập Xê-út và Nhật Bản. Trước đó, Ngân hàng Thế giới (WB) đã dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 7,2% trong năm nay.
Trên thực tế, tăng trưởng GDP của Việt Nam trong quý 3 năm 2022 đạt 13,67%, trong đó GDP 9 tháng tăng 8,83%, mức tăng cao nhất trong giai đoạn 2021-2022. Sức mua của người tiêu dùng đang phục hồi mạnh mẽ tại Việt Nam.
Trong 9 tháng đầu năm 2022, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt hơn 4,1 nghìn tỷ đồng, tăng 21% so với cùng kỳ năm trước. Nhiều doanh nghiệp hiện đã đạt được kết quả kinh doanh vượt trội như trước đại dịch Covid-19.
Một lý do quan trọng khác là Việt Nam đã cam kết tham gia CPTPP sẽ chính thức có hiệu lực vào năm 2024 và sẽ loại bỏ các quy định về Kiểm tra nhu cầu kinh tế (ENT) đối với các doanh nghiệp bán lẻ từ các nước thành viên CPTPP.
Quy định này bắt buộc các nhà bán lẻ nước ngoài phải xin phép mỗi khi mở cửa hàng có diện tích trên 500 mét vuông. Yêu cầu này hiện có thể được gỡ bỏ, đây là một giải pháp rất lớn cho các đại gia bán lẻ.
Áp lực đối với doanh nghiệp trong nước
Trong khi các nhà bán lẻ nước ngoài liên tục đưa ra các kế hoạch tăng trưởng cho thị trường Việt Nam thì các nhà bán lẻ trong nước cũng đang có những bước tiến dài.
Theo thống kê năm 2016, 50% thị phần bán lẻ tại Việt Nam thuộc về các doanh nghiệp nước ngoài, nhưng đến nay các doanh nghiệp trong nước đã chiếm khoảng 70% đến 80% thị phần trên cả nước.
Hầu hết các doanh nghiệp trong nước đều có kế hoạch mở rộng thị phần đầy tham vọng. Chẳng hạn, trong tương lai, Nova Consumer có kế hoạch mở rộng kênh phân phối lên 450.000 trung tâm bán lẻ và Thaco dự kiến mở 20 siêu thị Emart vào năm 2026 để trở thành đại siêu thị số một Việt Nam.
Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp trong nước nào cũng có thể vẽ nên bức tranh màu hồng trong viễn cảnh hậu đại dịch. Bách Hóa Xanh đã phải thu hẹp quy mô và trong vài tháng qua, hơn 400 cửa hàng Bách Hóa Xanh đã phải đóng cửa. Doanh nghiệp cho rằng đây là một bước lùi để chuẩn bị cho chiến lược mở rộng quy mô nhanh ra cả nước vào năm 2023.
Nguyên nhân là do thời gian gần đây Bách Hóa Xanh bị phát hiện bán nấm Trung Quốc trá hình theo tiêu chuẩn VietGap. Nhà bán lẻ đã xin lỗi và ngừng nhập hàng từ các nhà cung cấp không trung thực, nhưng điều đó vẫn chưa đủ để thuyết phục người tiêu dùng quay lưng.
Tương tự Bách Hóa Xanh, chuỗi bán lẻ Masan mới đây bị phát hiện bán rau trá hình rau VietGap. Nhà bán lẻ cũng ngay lập tức xin lỗi và ngừng nhập hàng hóa đó, nhưng một số thiệt hại đã được thực hiện đối với hình ảnh của họ. Hiện Masan có hơn 3.000 cửa hàng trên toàn quốc trong số các cửa hàng Winmart và Winmart plus.
Kể từ năm 2021, Masan đã thiết lập nhiều tiện ích vào các siêu thị mini Winmart plus. Masan đặt mục tiêu mở 30.000 siêu thị mini trên toàn quốc vào năm 2025, phục vụ 30 triệu đến 50 triệu khách hàng mỗi năm với doanh thu khoảng 7 tỷ đến 8 tỷ USD mỗi năm.
Các doanh nghiệp có thể lên kế hoạch mở rộng, nhưng niềm tin của người tiêu dùng đã phần nào bị lung lay bởi những lời giải thích khập khiễng của các công ty bán lẻ này. Cùng với những thách thức trong việc lấy lại niềm tin của người tiêu dùng và đẩy nhanh kế hoạch mở rộng, các doanh nghiệp này cũng phải tính toán đến khả năng tài chính của mình.
Trong khi tiềm lực tài chính mạnh luôn là điểm mạnh của các nhà bán lẻ nước ngoài thì khi Việt Nam đưa ra nhiều cam kết hơn như bỏ ENT cho các nhà bán lẻ từ các nước CPTPP, áp lực đối với doanh nghiệp càng lớn hơn.
Nguồn: SGGP
