Làng Mỹ Hòa, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long lúc nào cũng nhộn nhịp, tàu hũ ở đây vàng ươm, thơm, giòn, đầy đủ chất dinh dưỡng.
Nhiều tỉnh ở Đồng bằng sông Cửu Long có làng nghề làm đậu phụ da hay vỏ đậu, nhưng sản phẩm thực phẩm làm ra ở làng Mỹ Hòa, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long, là một đặc sản, độc đáo về hương vị.
Làng bên bờ sông Cái Vồn thuộc xã Mỹ Hòa. Trước đây, bạn chỉ có thể đến khu vực này bằng thuyền. Bây giờ bạn có thể đến đó bằng cách băng qua Cầu Tú Tài bắc qua sông.
Dù đêm hay ngày, ngôi làng vẫn luôn nhộn nhịp, và lớp da đậu phụ ở đây vàng ươm, thơm, giòn và đầy đủ chất dinh dưỡng.
Ông Đinh Công Hoàng, một chủ xưởng cho biết: “Nghề làm da đậu phụ của gia đình tôi được ông cha truyền lại từ hơn 70 năm nay.
“Dù trải qua bao thăng trầm nhưng làng vẫn có 27 hộ với hơn 200 lao động sản xuất khoảng 7 tấn đậu phụ / ngày. Công việc không chỉ mang lại giá trị kinh tế cho người dân địa phương mà còn góp phần hình thành nét văn hóa của làng. . ”
Xưởng của Hoàng rộng, với khoảng sáu dãy lò, mỗi ngày làm ra hàng trăm kg đậu phụ da.
Bảo tồn văn hóa làng xã
Vào thế kỷ 18 và 19, những biến động xã hội đã đẩy nhiều người Hoa di cư đến miền nam Việt Nam, mang theo một số nghề thủ công truyền thống đến vùng đất mới. Khi đó, một người tên là Châu Xương, cùng vợ và hai con trai từ Quảng Đông, Trung Quốc di cư vào nam và chọn Mỹ Hoa làm nơi đầu tiên làm nghề làm da đậu phụ.
Nghề thủ công cổ xưa do gia đình họ truyền lại, nhưng họ đã thuê một số cư dân địa phương làm giúp. Dần dần, người Việt trong làng tiếp thu cách làm đậu phụ da của người Hoa và học được bí quyết sản xuất. Một làng nghề sầm uất được hình thành.
Các bước chế biến và công cụ sản xuất ít thay đổi. Máy móc đã thay thế một số công đoạn trong quá trình sản xuất để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao. Tuy nhiên, quá trình này hầu hết đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm của người thợ.
Theo Hoàng, để có được sản phẩm, đầu tiên, sữa đậu nành được đổ vào một chảo nông hở được đun liên tục bằng củi hoặc than. Khi sữa đậu nành sôi, một lớp màng giàu chất béo và protein đông tụ được hình thành trên bề mặt của sữa đậu nành đã được đun nóng. Người thợ chỉ việc nhấc tấm tôn ra và treo lên cột tre để hong khô. Thông thường, cứ sau 25 phút, một tấm beancurd mới sẽ được hình thành và được dỡ bỏ.
Công đoạn đun sôi sữa đậu nành rất quan trọng vì nó quyết định sự thành bại của mẻ nấu. Trước đây, người làm tàu hũ ky chủ yếu dùng rơm rạ; sau đó, họ đốt trấu, củi và than để thay thế.
Đậu hũ da Mỹ Hòa được làm từ đậu nành sạch, không sử dụng hóa chất. Sự thuần khiết tự nhiên là yếu tố tạo nên thương hiệu của làng nghề. Đậu phụ da ở đây đã được công nhận là sản phẩm OCOP (Một xã – một sản phẩm) 3 sao của tỉnh.
Nghề làm da đậu phụ ở làng Mỹ Hòa cũng đã được bộ văn hóa công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
“Tàu hủ da Mỹ Hòa được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là niềm vui, niềm vinh dự và tự hào của làng nghề”, ông Nguyễn Thanh Cần, Chủ tịch UBND thị xã Bình Minh, nói.
“Để bảo tồn và phát huy làng nghề truyền thống này, địa phương xác định cần triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế cho người dân địa phương để duy trì và mở rộng nghề này”.
Trong khi đó, ông Nguyễn Xuân Hoành, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long, cho biết tỉnh có 23 làng nghề truyền thống, trong đó có làng nghề làm da đậu phụ Mỹ Hòa. Sản phẩm của nơi đây rất đa dạng và nổi tiếng khắp vùng, đặc biệt dành cho những người ăn chay, và làm quà cho khách du lịch.
“Là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, làng nghề là niềm tự hào của nghệ nhân và người dân địa phương. Đây là cơ hội để quảng bá, phát triển làng nghề và thu hút du khách đến với Vĩnh Long”, ông Hoành nói.
